2020 de yayınlanmış Tüik verilerine göre 2019 yılında 155 bin çift boşanırken 139 bin çocuk velayete verildi. Dolayısıyla da boşanma konusuyla ilgili bilgilendirme yapmayı oldukça önemli buluyorum. Söz konusu boşanma hakkında konuşmak olduğunda ebeveynler çocuklarına ne söylemeleri ya da söylememeleri konusunda zorluğa düşerler.
Çocuklara çok sınırlı bilgi verildiğinde duygusal gerilimin aşikar olduğu bir ortamda yaşamak zorunda kalırken, endişe seviyelerini de arttırmaktadır. Öte yandan çok bilgi paylaşan ebeveynler ise evlilik problemlerini anlatır, karşı tarafı kötüler, tek taraflı sadakat talep ederler. Dolayısıyla boşanma sürecinde ebeveynlerin kantarın topuzunu hassasiyetle ayarlamaları gerekmektedir.
Birbirleriyle kedi köpek gibi didişiyor olsalar da çocuğa birbirimizi seviyoruz numarası yapmak da çocukların zihnini daha çok karıştırır. Madem annemle babam birbirini seviyor e o zaman neden ayrılıyorlar dimi ama ?
Annem Babam Neden Boşanıyor?
Önemli konulardan biri de çocukların ebeveynlerinin neden boşandıklarını bilmek istemeleridir. Çocuğunuzun diğer ebeveyniyle kuracağı ilişki ve ileride yol açabilecek risklere karşı detaylıca düşünerek karşı tarafı suçlamadan, kendinizi haklı çıkarma çabasına girmeden sakinliği korumak extra önemlidir. Aksi takdirde anlık ihtiyaç duyup yaptıklarınız işlerin daha da kötüleşmesine sebep olabilecektir.
Çocuklara boşanma sonrası onlara ne olacağına dair anlayabileceği bir bilgi de açıklıkla verilmelidir. Ebeveynler nerde yaşayacaklar, çocuk nerede kiminle kalacak, ne zamanlar diğer ebeveyniyle görüşecek, okul, ev, tatil, gelir düzeyi vb konulardaki değişiklikler yaş düzeylerine göre açıklanmalıdır. Bu açıklamalar ebeveynler bir aradayken yapılırsa çocuğun ebeveynlerden biriyle gizli ittifak kurma ihtimalini zayıflatır.
Boşanan Çiftler İçin 8 Prensip
Profesör Evan Imber-Black Aile Sırları kitabında boşanan çiftler için 8 prensipten bahsetmiştir. Nokta atışı olduğunu düşündüğüm maddelerini aşağıda paylaşıyorum.
- Eski eşinize yönelik kendi duygu ve düşüncelerinizi, çocuğunuzun ona yönelik duygu ve düşüncelerinden ayırın. Boşanma sırasında anne-babalar sık sık çocuklarının bağlılığını ve sevgisini kaybedecekleri kaygısına kapılır ve bu yüzden çocukların sadece tek bir görüşü dile getirmesini talep ederler. Çocuklarınızı sadece sizin duygu ve düşüncelerinizi paylaşmaya zorlarsanız, gerçek duygularını ve gerçek fikirlerini sizden saklamaya başlarlar.
Çocuklarınızı boşanma nedenleriniz konusunda ne kadar bilgilendireceğinize karar vermek için acele etmeyin. Boşanmaya eşlik eden şiddetli kriz çoğu zaman düşüncesizce açıklamalara yol açar ve bunları geri alamazsınız. Hayatın uzun olduğunu, eski eşinizle birlikte mezuniyetlere, düğünlere ve torunlarınızın yaş günü kutlamalarına katılmanız gerekeceğini unutmayın.
Geçmişte evlenmiş ve boşanmış olduğunuzu çocuklarınızdan saklamayın. Bunu er ya da geç öğreneceklerdir ve böyle bir şey onlarda çok büyük güvensizlik yaratacaktır. Çocuklarınız daha küçükken bu bilgiyi konuşmalarınızın arasına serpiştirin.
Çocuğuzu sırdaşınız haline getirmeyin. Bu boşluğu dolduracak yetişkin birini bulun (iyi bir dost, yakın bir akraba ya da terapist gibi) Boşanmadan en az hasarla sıyrılan çocuklar, çocuk kalmayı sürdürebilen ve anne-babalarının üzüntüsünü göğüslemek zorunda kalmayanlardır.
Çocuklarınızın gizlilik ile mahremiyet arasındaki farkları anlamasına yardımcı olun. Pek çok konu, sadece yetişkinleri ilgilendirir.
Boşanmanın ardından, evlilik hayatınızdaki iyi günleri çocuğunuzdan saklamayın. Evlilikler parçalandığında aile hikayelerinin büyük bölümü hasır altı edilir. Bu durum çocuklarda yetişkinler arası ilişkilere karşı sağlıksız bir bakış doğurur. Eğer evliliğinizin geçmişinde bir aşk hikayesi varsa, çocuklar bundan haberdar olmalıdır. Her birinin diğerinde nelere değer verdiğini ve nelere saygı duyduğunu bilmek, çocukların her iki tarafla bağını olabildiğince sürdürmesine yardımcı olur.
Güvenlikle ilgili ciddi endişeleriniz varsa, bunları çocuğunuzdan saklamayın. Eski eşinizin alkolle ya da uyuşturucuyla sorunu varsa, çocuklarınız nasıl davranmaları gerektiğini bilmelidir.
Çocuklar sizin eviniz ile eski eşinizin evi arasında gidip gelirken geçiş-öncesi ve geçiş-sonrası ritüelleri geliştirin. Çocuklar ve anne-babalar birbirlerinden bir gün, bir hafta sonu, bütün bir hafta ya da daha uzun süre ayrı kaldıklarında, bu zamanı nasıl geçirdiklerini mahremiyet sınırlarını ihlal etmeden birbirleriyle paylaşmalarını sağlayacak yöntemlere ihtiyaç duyarlar. Ayrı geçirdiğiniz zamana ait hikayeleri birbirinize aktarmanın belirli bir yolunu oluşturun ve bu konuda anlaşmaya varın. Siz onların ne yaptığını nasıl merak ediyorsanız, çocuklarınız da sizin vaktinizi nasıl geçirdiğinizi merak ederler; ama eski eşiniz konusunda onları sıkıştırmamaya özellikle dikkat edin.
Kaynak: Yvette Walczak, Sheila Burns, Evan Imber-Black
Uzman Klinik Psikolog Büşra Börekçi